نت های موسیقی :
برای همه صداهای موسیقایی, از بم ترین تا زیرترین آنها, فقط هفت نام وجود دارد. این نام های هفتگانه در برخی کشورهای غربی با کلمات تک هجایی , و در برخی به صورت الفبایی, به شرح زیر تلفظ می شوند:
Do Re Mi Fa Sol La Si نامگذاری هجایی
سی لا سل فا می ر دو
نامگذاری الفبایی C D E F G A B
توضیح اینکه نامگذاری هجایی با نت Do و نامگذاری الفبایی با حرف A ( نت La ) آغاز می شود.
در نظام قدیمی تر هجایی به جای Do , هجای اوت ( Ut ) به کار می رفته است. در برخی از روش های نت خوانی جدید, هجای سی را تی می گویند.
ریشه تاریخی نظام های هجایی و الفبایی:
نظام هجایی, همان که در کشورهای ایتالیا و فرانسه ( و نیز در ایران به پیروی از نظام فرانسوی ) معمول است, در قدیم بر اساس تئوری موسیقی قرون وسطایی از شش هجا تشکیل می شده :
هجاهای ششگانه را کشیشی موسیقی دان, از اهالی فرانسه و مقیم ایتالیا, به نام گوییدو د, آرتسو ( Arezzo ‘Guido d , 990 – 1050 ) از شعر مناجات گونه زیر, که آهنگ آنرا احتمالاً خود ساخته بود, برگزید و آنرا به خاطر سهولت از بر کردن اصوات موسیقی و درک زیر و بمی شان نسبت به هم, به شاگردان و سرایندگان خویش می آموخت :
Ut queant laxis resonare fibris Mira gestorum famuli tuorum Solve
Ut re Mi fa Sol
poluti labireatum Sancte Johannes.
la
ترجمه فارسی شعر :
اینکه خادمان تو با آوازی رسا کارهای معجزه آسایت را باز می سرایند, باشد که به امید پاک شدن گناهانشان از لب های ناپاکشان باشد, ای ژان قدیس.
در قرن های بعد که نظام شش نتی گسترش یافت و به هفت نت امروزی رسید, هجای سی بر آن افزوده شد, و نیز هجای اوت که در نت خوانی دشوار بود به هجای دو بدل گشت.
در نظام الفبایی به تبعیت از تئوری موسیقی یونان باستان, و کوک سازهای آن زمان, نت لا مبدا مبدا قرار گرفت و نت ها بر طبق همان تئوری با هفت حرف آغازین الفبای لاتین, نامگذاری شدند:
سل فا می ر دو سی لا
در کشورهای انگلیسی زبان نت سی با حرف B نمایش داده می شود ولی در کشورهای آلمانی زبان نت سی بمل با B و نت سی با حرف H نمایش داده می شود. بنابراین نظام الفبایی نت ها در کشورهای آلمانی زبان به صورت زیر است:
سی سل فا می ر دو سی بمل لا
در زبان انگلیسی, مانند فرانسه و فارسی , نام نشانه های تغییر دهنده را جدا از نام نت و پس از آن ادا می کنند. در این زبان دیز را Sharp , بمل را Flat , بکار را Natural , دوبل دیز را Double Sharp و دوبل بکار را Double flat گویند.
در زبان آلمانی نشانه های تغییر دهنده به صورت پسوند ( و بنابراین هجایی ) تلفظ می شوند و به این ترتیب که اگر جلوی نتی قرار گیرند. اگر نت دیز باشد هجای is – پس از نام الفبایی نت ادا می شود. ( مثلاً فا دیز : Fis ادا می شود ) و اگر بمل باشد هجای es – پس از نام نت قرار می گیرد. ( مثلا می بمل : Es و ر بمل : Des ادا می شود )
نکته اینکه در زبان آلمانی سی بمل هیچ گاه Hes نامیده نمی شود و B نامیده می شود.